Rehabilitacja w chorobie Parkinsona

Pacjenci z chorobą Parkinsona chorują przewlekle przez wiele lat. Różne formy rehabilitacji – przede wszystkim ruchowej – są dla nich zalecane na każdym etapie rozwoju schorzenia - od momentu rozpoznania po stadium najbardziej zaawansowane.

Rehabilitacja szczególnie ważna

Choroba Parkinsona ma złożony obraz kliniczny, jednak na pierwszy plan wysuwają się w niej zaburzenia ruchowe upośledzające funkcjonowanie pacjenta (zazwyczaj seniora) w życiu codziennym.

– Leczenie farmakologiczne i operacyjne w odniesieniu do niektórych zaburzeń ruchowych jest skuteczne w ograniczonym stopniu lub wręcz nieskuteczne. Dlatego rehabilitacja, uwzględniająca indywidualne potrzeby i aktualny stan zdrowia pacjenta, jest niezbędna na każdym etapie rozwoju choroby - wyjaśnia w rozmowie kierownik Kliniki Chorób Układu Pozapiramidowego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi oraz prezes Polskiego Towarzystwa Choroby Parkinsona i Innych Zaburzeń Ruchowych prof. Andrzej Bogucki.

Zdaniem prof. Boguckiego w chorobie Parkinsona występują objawy niespotykane w innych schorzeniach. Stwarzają one możliwości zastosowania metod rehabilitacji, które byłyby nieskuteczne w przypadku innych chorób.

Specyficzne metody

Jedną ze specyficznych metod rehabilitacji w chorobie Parkinsona jest tzw. cueing. Polega on na ułatwianiu pacjentowi wykonywania ruchów przy pomocy bodźców zewnętrznych – wzrokowych, słuchowych czy dotykowych.

Zastosowanie metody w praktyce można opisać na przykładzie chodu. Jak wyjaśnił prof. Bogucki, u chorego na Parkinsona może on być spowolniony, następuje skrócenie kroków i pojawia się objaw "zamrożenia chodu", np. pacjent nie może wykonać pierwszego lub drugiego kroku albo nie potrafi przejść przez drzwi. Taka osoba drepce w miejscu lub ma uczucie, że jej stopy "przyklejają się" do podłoża.

W takich sytuacjach wystarczy zastosowanie odpowiedniego bodźca, np. wygenerowanego przez specjalną laskę, która – po naciśnięciu przez pacjenta guzika w rękojeści - kreśli przed nim czerwoną laserową linię na podłodze – jej przekroczenie umożliwia mu rozpoczęcie chodu.

– Tego typu sprzęt rehabilitacyjny nie jest dostępny w Polsce. Ale pacjentowi z chorobą Parkinsona łatwiej jest chodzić, jeśli zacznie zwracać uwagę na linie płyt chodnikowych albo gdy słyszy w słuchawce rytmiczne dźwięki i stara się dostosować do nich swoje kroki - podkreśla prof. Bogucki.

Polecane formy aktywności

Wśród form aktywności zalecanych pacjentom z chorobą Parkinsona można wymienić nordic walking. Dobrze udokumentowane wyniki badań potwierdzają, że marsz z kijkami przynosi poprawę sprawności chodu.

Metodą rehabilitacji zalecaną chorym jest także taniec, zwłaszcza tango, ponieważ narzucany przez muzykę rytm ułatwia wykonywanie ruchów. Często zdarza się, że pacjenci, którzy mają bardzo poważne problemy z chodzeniem, mogą bez problemów jeździć na rowerze.

Stowarzyszenia i fundacje zajmujące osobami z tym schorzeniem, działające w większych miastach, organizują dodatkowe zajęcia rehabilitacyjne i udostępniają zestawy ćwiczeń, które można samodzielnie wykonywać w domu.

Systematyczna fizjoterapia zwiększa szanse pacjenta na poprawę sprawności i komfortu życia. Dzięki ćwiczeniom oddechowym i logopedycznym można usprawnić także komunikację werbalną, która przy chorobie Parkinsona często bywa zaburzona.