Choroby oczu - które z nich występują najczęściej i dlaczego?

Choroby zapalne - zapalenie twardówki, tęczówki, rogówki

Stany zapalne mogą dotykać rogówki, tęczówki i twardówki. Większość pacjentów, która ma zdiagnozowane zapalenie twardówki nie poznaje nigdy przyczyny tej choroby: lekarze podejrzewają, że powodem może być obniżona odporność, towarzysząca ogólnoustrojowym chorobom lub toczącym się chorobom autoimmunologicznym. Zapalenie twardówki może wywoływać również kontakt z środkami chemicznymi, np. w środowisku pracy.

Zapalenie rogówki zazwyczaj wywoływane jest przez bakterie, pierwotniaki, wirusy i grzyby. Zazwyczaj takie choroby są zaraźliwe, ale ich podłożem może być również alergia lub uraz.

Tego typu choroby oczu najczęściej objawiają się bólem, niekoniecznie zlokalizowanym w okolicy oka, ale promieniującym. Przy zapaleniu twardówki pojawiać się może także zaczerwienienie gałki ocznej.

Objawami stanów zapalnych oczu jest również uczucie ciała obcego w oku, wydzielina ropna, pęcherzyki w okolicy oczu, światłowstręt i wrażliwość na światło, obniżenie ostrości widzenia czy niekontrolowane łzawienie.

Jaskra - choroba nie tylko podeszłego wieku

Jedną z poważniejszych chorób oczu jest jaskra. Objawy tej choroby łatwo pomylić z innymi schorzeniami: wzrok stopniowo się pogarsza. Chorzy dostrzegają jednak charakterystyczne świetliste "obwódki" wokół źródeł światła. Zawęża się również ich pole widzenie.

Przy ostrej postaci choroby pojawiają się nudności, wymioty, ból oka. Do lekarza koniecznie należy zwrócić się jak najwcześniej, a najlepiej regularnie poddawać się profesjonalnemu badaniu wzroku. Raz utraconego pola widzenia w przebiegu jaskry nie da się już odzyskać. Natomiast samą jaskrę leczy się za pomocą kropli, leków oraz w ostateczności operacyjnie, z użyciem lasera. W ten sposób zatrzymuje się postępowanie choroby.

Czynnikiem zwiększającym ryzyko rozwoju choroby jest wiek, ale także predyspozycje genetyczne, zbyt wysokie ciśnienie w oku i otyłość wynikająca z zaburzenia gospodarki tkankami tłuszczowymi w organizmie.

Zwyrodnienie plamki żółtej - co warto wiedzieć?

Zwyrodnienie plamki żółtej zlokalizowane jest w centralnej części siatkówki. Plamka żółta odpowiada za wyraźne, pozbawione zniekształceń widzenie.

Zwyrodnienie zazwyczaj pojawia się u pacjentów w podeszłym wieku. Objawem tej choroby jest szybkie pogarszanie się widzenia, zniekształcanie prostych linii, a także tzw. mroczek centralny. Czynnikami ryzyka zwiększającymi zapadalność na chorobę jest palenie papierosów, cukrzyca, otyłość i nadciśnienie.

W przypadku zwyrodnienia plamki żółtej wyróżnia się postać wysiękową i suchą. Leczenie jest zależne od postaci choroby - najczęściej pojawia się postać sucha, która rozwija się stosunkowo powoli. Postać wysiękowa nawet w kilka dni może doprowadzić do znacznego pogorszenia się wzroku.

Schorzenia plamki żółtej leczy się poprzez iniekcję bezpośrednio do gałki ocznej. Terapia ma dobre rokowania.

Zaćma - najczęstsza przyczyna utraty wzroku

Zaćma jest chorobą, która jest odpowiedzialna za ponad połowę wszystkich przypadków utraty wzroku na świecie. Choroba polega na stopniowym mętnieniu soczewki oka. Soczewka przestaje być przejrzysta, przez co pacjent traci wzrok.

Najczęstszą postacią zaćmy jest choroba nabyta, która ujawnia się po 50 roku życia. Czynnikami ryzyka jest cukrzyca, długie zażywanie niektórych farmaceutyków, zaburzenia metaboliczne oraz nieleczone stany zapalne oczu i urazy gałek ocznych.

Objawem zaćmy jest utrata wyraźnego widzenia - zarówno na krótkich, jak i długich dystansach - której nie da się skorygować za pomocą zwykłych okularów korekcyjnych. Podobnie jak w przypadku jaskry, zaćmę również leczy się operacyjnie lub z użyciem farmakologii.

Zespół suchego oka - czym może grozić?

Zespół suchego oka to stosunkowo najmniej niebezpieczna z chorób oczu, ale jednocześnie bardzo powszechna. Jest związana z niedostatecznym wydzielaniem łez i filmu, który powinien pokrywać gałkę oczną, aby chronić ją przed mikrourazami, usuwać zanieczyszczenia i zmniejszać tarcie w trakcie pracy oczu.

Zespół suchego oka objawia się wrażeniem ciała obcego, "piasku" w oczach. Może się ono nasilać w szczególności wieczorem. Na występowanie zespołu suchego oka są narażone osoby pracujące dużo z ekranami komputerów, ale także w nieprzyjaznym, wysuszającym środowisku - np. klimatyzowanych lub ogrzewanych pomieszczeniach. Zespół suchego oka pojawia się niekiedy u osób stosujących szkła kontaktowe.

Profilaktyka chorób oczu - jak się przed nimi uchronić?

Niektóre choroby oczu są powodowane czynnikami genetycznymi - na to oczywiście nie mamy wpływu. Jednak możemy dbać o prawidłową higienę oczu, nawilżanie ich za pomocą sztucznych łez, codzienne zmywanie makijażu i nienarażanie oczu na niebezpieczne czynniki chorobotwórcze, jak np. ostre promienie słoneczne.

Regularnie odbywane, przynajmniej raz do roku, wizyty u okulisty pozwolą wykryć ewentualne zmiany wcześnie i wdrożyć leczenie przed rozwojem choroby do poważniejszej postaci.

Bibliografia:

1. Zapalenie twardówki, prof. dr hab. med. Zbigniew Zagórski, artykuł dostępny na mp.pl, dostęp: 4 kwietnia 2024.
2. Jaskra, prof. dr hab. Maria Hanna Niżankowska, artykuł dostępny na mp.pl, dostęp: 4 kwietnia 2024.
3. Dry Eye Syndrome, Mark I. Golden, Jay J.Meyer, Bhupendra C.Patel, w StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024. Za: PubMed, dostęp 4 kwietnia 2024.
4. Cataract, Adnan A. Nizami, Arun C. Gulani, w: StatPearls(Internet), 2024. Za: PubMed, dostęp 4 kwietnia 2024.
5. Macular Degeneration, Surabhi Ruia, Evan J. Kaufman, w: StatPearls (Internet), 2024. Za: PubMed, dostęp 4 kwietnia 2024.