Autoklaw jest urządzeniem służącym do sterylizacji w wielu gałęziach medycyny i laboratoriów oraz w życiu codziennym w salonach kosmetycznych, fryzjerskich czy w klinikach medycznych. Autoklawy są szeroko wykorzystywane również w przemyśle spożywczym. Z jednej strony autoklaw wykorzystywany jest bardzo szeroko do dezynfekcji używanych narzędzi, a z drugiej do sterylizacji np. pożywek w laboratoriach. Proces sterylizacji w autoklawie odbywa się dzięki wysokiej temperaturze oraz parze wodnej, która dogłębnie penetruje sterylizowany produkt.

Każda osoba będąca pacjentem kliniki medycznej czy stomatologa, klientem salonu kosmetycznego czy fryzjerskiego oczekuje profesjonalnej obsługi, jałowymi narzędziami. Wszyscy mamy świadomość zagrożeń, jakie mogą na nas przyjść, gdy np. manikiurzystka skaleczy nas podczas zabiegu, czy fryzjer zadrapie podczas golenia brzytwą, natomiast niewielu z nas zastanawia się, w jaki sposób odbywa się taka sterylizacja narzędzi. Koszt zakupu całego nowego pakietu przyborów no manikiur jest zacznie wyższa niż koszt takiej usługi i niejednokrotnie profesjonalne dobre przybory służą latami, co wymusza na użytkownikach bardzo precyzyjne przeprowadzanie procesu sterylizacji, który nie tylko będzie pewny i bezpieczny, ale będzie odpowiednio udokumentowany, aby w przypadku jakichkolwiek sporów z klientem w prosty sposób udowodnić prawidłowe postępowanie w przypadku dezynfekcji użytych akcesoriów. Dla bezpieczeństwa operatora autoklawu bezwzględnie wymagane jest, aby praca ze zużytymi narzędziami odbywała się w rękawiczkach jednorazowych, gdyż operator nigdy nie ma pewności czy narzędzia nie były używane do pracy z osobą chorą (np. na WZW czy nawet do pracy z osobą będącą nosicielem wirusa HIV).  

Prawidłowa sterylizacja jest podzielona na kilka zasadniczych etapów.

Pierwszym etapem odpowiednio przeprowadzonej sterylizacji jest podstawowe oczyszczenie narzędzi za pomocą wody np. w myjni automatycznej. Po wstępnym oczyszczeniu narzędzia powinny zostać poddane dezynfekcji w preparacie zawierającym wysoką zawartość alkoholu – np. w płynie do dezynfekcji DANSEPT, należy zwracać uwagę, aby taki preparat był z odpowiednimi certyfikatami, preparat DANSEPT spełnia wszelkie wymogi w tym względzie. Dopiero po wyschnięciu z preparatu dezynfekcyjnego narzędzia można poddać procesowi sterylizacji. Narzędzia powinny zostać spakowane w specjalne torebki do sterylizacji, które wyposażone są w paski kontrolne. Tak przygotowane tzw. pakiety mogą zostać poddane procesowi sterylizacji w autoklawie. Każdą czynność poprzedzającą proces sterylizacji winno wykonywać się na innym obszarze roboczym, gdyż, np. w przypadku narzędzi, które poddane były już procesowi dezynfekcji ułożymy w miejscu, gdzie leżały one przed odkażeniem to "powracamy do punktu wyjścia" i proces dezynfekcji powinniśmy przeprowadzić ponownie. 

Wszystkie czynności wykonywane podczas sterylizacji powinno się odpowiednio dokumentować. Dokumentacja powinna zawierać minimum godziny przeprowadzania poszczególnych procesów oraz osoby, jakie są odpowiedzialne, takie informacje powinny znaleźć się w tzw. książce sterylizacji. 

Nieprawidłowo przeprowadzony proces sterylizacji narzędzi może spowodować wiele niepożądanych konsekwencji jak np. zakażenie pacjentki / klientki licznymi rodzajami chorób bakteryjnych czy wirusowych, chorób pasożytniczych lub grzybiczych. Najczęściej są to zakażenia bakteryjne – gronkowcami lub paciorkowcami, chociaż zdążają się również zakażenia poważniejsze jak np. wirusami żółtaczki, HIV, czy HPV. Statystyki zakażeń tego typu wirusami w Polsce są niestety dość niepokojące, chociaż nie znaczy to, że wszyscy zakażeni ulegli infekcji wskutek źle przeprowadzonego procesu sterylizacji.

Nie tylko wybór dobrego i sprawdzonego autoklawu jest bardzo istotny, chociaż w całej tej układance stanowi bardzo ważny krok (tutaj należy dokonywać zakupów w firmach specjalizujących się w profesjonalnym doborze sprzętu – jak np. firma Danlab z Białegostoku), ale zawsze mamy do czynienia z pierwiastkiem ludzkim i możliwością powstania uchybień w przeprowadzaniu jakże istotnego procesu sterylizacji. Nawet najlepszy sprzęt nie będzie wystarczający, gdy proces sterylizacji nie będzie wykonywany prawidłowo. 

Możesz ocenić ten artykuł: